10 dagen vipassana, 10 dagen mediteren, 10 dagen ronddwalen in mijn eigen hoofd

14 april 2019 - Kosgama, Sri Lanka

Eind januari was mijn laatste dokter dag. 5 februari vloog ik naar Colombo. Op donderdag 7 februari nam ik de bus naar kosgama, want daar moet ik zijn voor de vipassana meditatie... retreat? Cursus? Training? Hoe noem je zoiets eigenlijk? Nuik dit verhaal achteraf schrijf valt de eerste optie in elk geval af. Laten we het een vipassana course noemen :-

Waar ging ik heen? Tien dagen mediteren, zouden er meerdere westerlingen zijn? Ik had geen enkel idee. Toen er 2 monniken instapten op weg naar kosgama en uitstapten daar waar ik de bus ook uitmoest, werd ik een beetje zenuwachtig.  Maar toen ik aankwam bij het meditatiecemtrumm dhammsobha bleken er Nederlanders, Italianen, Russen, Fransen te zijn, gelukkig, dat stelde me wel gerust. Als zij het kunnen kan ik het ook, toen ik de monniken zag had ik daar mijn twijfels nog even over. Ongeveer de helft van de vrouwen kwamen uit Sri Lanka, zagen er mooi gekleed uit in het wit en waren allemaal wat ouder dan de westerlingen.
Bij aankomst hing er meteen een serene sfeer, hoewel het in mijn hoofd redelijk los ging. Mocht ik nu nog wel praten? Waar moet ik heen? Zijn mijn kleren wel decend genoeg? Tijdens het registreren voor de course stak een server (zo heten de vrouwen die vrijwillig helpen tijdens de course) haar hand uit om m'n paspoort aan te pakken. Uit automatisme gaf ik haar een hand zoals ik bij ongeveer iedereen deed in het ziekenhuis die ik nog niet ken. Het was raar en ongemakkelijk want ze stak die hand natuurlijk uit voor m'n paspoort, niet om een hand te geven. Om maar aan te geven hoe ik nog in het Nederlandse leven zat waar ik elke dag automatisch honderd betekenisloze handjes gaf in het ziekenhuis.

Die middag werden telefoon, iPad, geld en dergelijke ingenomen, mijn kamer deelde ik met camilia een italiaans meisje met een vreselijke snotneus, zelden zag ik mensen of patiënten met een heftigere verkoudenheid dan waardoor camilia getroffen was. De eerste nacht was het dan ook meteen raak, het gesnurk was oorverdovend dwars door m'n oordoppen heen. Elke dag geldt hetzelfde regime. De wekker ging om 4:00 en vanaf toen gold er een nobele stilte, geen oogcontact , anderen liever niet eens aanraken in de rij voor de afwassen. Na 2 uur mediteren kregen we om half 7 ons eerste ontbijt. Eigenlijk zelfs mijn eerste echte sri lnkaanse maaltijd. Rice And curry, behoorlijk spicy, vooral om 6:30. Na het ontbijt een uurtje rusttijd en daarna weer 3 uur mediteren. Het eerste ontbijt viel helemaal verkeerd,tel kaar op, bijna geen slaap (door het gesnurk en de nacht ervoor niet geslapen in het vliegtuig) en misschienwas ik voor een eerste dag iets te enthousiast met opscheppen van de coconut sambal. Ik voelde het eten dan ook omhoog komen tijdens het mediteren, net tijdens een sessie waarbij je de zaal niet mag verlaten. Op het moment dat ik dacht dat het echt fout ging wren we gelukkig net klaar en kon ik naar dr wc rennen.

Om 11 uur de 2de maaltijd en laatste echte maaltijd. Vaak eet ik niet eens voor een uur of 12 en nu had ik m'n voeding voor die dag al binnen. Ik moet zeggen dat dat me tijdens de tien dagen verder geen moeite heeft gekost. Om 17:00 kregen we nog een banaan en een paar creamcrackers en ik was er absoluut helemaal dol op, ik wil het elke dag wel als avondeten haha. Ik keek de hele dag uit naar die laatste snackmaaltijd en ben inmiddels den vrij vrouw maar heb net banaan en creamcrackers gekocht haha maar oké toegegeven, niet als avondeten. Eten doe ik nu ook heel bewuster, wat een goed ding is. Een banaan sneed ik in 1mm dikke plakjes en peuzelde ik stuk voor stuk op. Op dag twee begon ik al gezichtjes te zien in de schijfjes banaan.
De eerste drie dagen bestonden uit dag 1: focus op de ademhaling, dag 2: focus op alle sensaties in het gebied neusvleugels - mondhoek - bovenlip en dag 3: sensaties in het kleine gebiedje boven de neus.  Deze drie dagen leer je nog niet om de vipassan meditatie toe te passen. Deze dagen zijn voor 'To purify the mind', en dat had ik wel nodig, als ik m'n ogen dicht deed sprongen met gedachten alle kanten op, werken, ziekenhuis, m'n verhuizing uit Groningen, het heden , verleden alles komt voorbij. De slaap werd ook steeds erger, steeds viel ik in slaap, ik zag allerlei beelden soms leuks, eng, grappig etc als ik m'n ogen dicht deed en leek ik te dromen terwijl ik wist dat ik wakker was. Soms was frustrerend, alsof jensteeds in slaap valt bij den goede film. Maar gestaag merkte ik wel verbetering in het concentreren. 

Het aantal minuten dat ik me puur kon concentreren op de sensaties namen toe en ik voelde dat ik steeds dieper in mijn hoofd kwam. Het regende af en toe behoorlijk hard, het getik op het dak werkte voor mij blijkbaar goed. De avond van dag 3 regende het hard, het werd donker en ik weet nog dat ik na een uur dacht, wow, dit is een begin.

Op dag 4 viel er een kwartje, ik begreep waarvoor de voorgaande drie dagen goed zijn geweest, als ik mijn ogen sluit kon ik me echtfocussen op en concentreren op... niks! Geen ziekenhuis meer, geen enthousiaste gedachtes over wat ik alleml nog in sri lanka wil doen... Stilte in mijn hoofd!

Ik was opeens heel scherp, kon precies m'n gedachtes sturen en daarmee ook de vipassana theorie toepassen die we op dag 4 leerden. Probeer maar eens elke mm2 van je lichaam te scannen terwijl je met je gedachten steeds bent afgeleid naar alles wat je geest nog te verwerken heeft.  Dat werkt niet en daarom waren de eerste drie dagen zo belangrijk.

Ook nu begrijp ik de stilte beter, geen externe prikkels, puur in je eigen coconnetje met je eigen gedachte, wiekie de zweefteef spreekt maar je raakt echt meer in connectie met je lichaam door er 10 uur per dag intensief  te observeren. 
Je lichaam observeren...dat klinkt leuk en aardig maar dat lichaampje van mij begint omdertussen behoorlijk pijnlijk te worden. Na een aantal dagen tien uur per dag op een paar kussentje zitten, pogend in kleermakerszit maar ook dit is in het begin ontzettend moeilijk.Maar net als met het concentreren van je geest is ook het lang zitten in dezelfde positie iets wat groeit tijdens de course. Je leert de pijn te observeren als iets objectief, ik hoor meneer Goenka nog steeds vaak zeggen in mijn hoofd .. ' it's just an sensation' . Alles in impermanent, ook de brandende pijn in de zitbotjes :)

 Waar ik geen moeite mee had was de stilte, ik vond het heerlijk om niet bezig te zijn met andere mensen. Er was wel veel geluid, Eem vrij drukke weg dichtbij, een moskee met gebeden om 6:00, er zijn hier bakkertjes die in een tuktuk rondrijden met een deuntje van de fure elise (dat dat een bakkertje was kwam ik oas kater achter, ik zag steeds een meisje op een blokfluit voor me die niet verder kwam dan de eerste paar noten haha)
Maar het meest vreselijke was m'n kamergenoot. Tijdens het mediteren hield ze zich vrij stil maar als we dan eindelijk even mochten uitrusten op de kamer begon het gesnuit, oooooorverdovend. Ik begon me groen en geel te ergeren (ik had nog veel te leren tijdens de vipassana, de mantra in m'n hoofd dat het 'slechts' een sensatie was, dat alles impermanent is deed me helaas niet in slaap vallen) en toen ik de derde nacht helemaal niet sliep door het gesnurk was ik het zat, ik ging naar de hoofd teacher. Een klein sri lantaans vrouwtje dat de hele dag voor ons zat in kleermakerszit. De instructies werden via een cdafgespeeld welke is ingesproken door meneer Goenka, de beste man hemzelf. Deze instructies begonnen altijd met gezang van mantra's wat vast heel betoverende klinkt maar neerkomt op een oude man die het alfabet lijkt op te boeren. Dat terzijde, ik zat in het slaapkamertje van het oude vrouwtje in klermakerszit en vertelde mijn snurk probleem. Noble silent maar niet in kamer 118. Pffff. Volledig uitgeput zat ik op een kussentje voor de voeten van de oude dametje van 80. Na wat overleg met een server in het Singalees kon ik een andere kamer krijgen, in m'n eentje, dat was het moment dat in wist dat in de tien dagen zou gaan halen.


Op dag 4 leerden we de vipassan techniek. Belangrijk is dat je alle sensaties inle lichaam objectief bekijkt, pijn, jeuk, sensaties die fijn zijn...observeren, observeren, geen geluk/genot of afweer ervaren, observe, observe, observe, anitcha, anitcha (betekent impermanent), observe patiently and consistently, patiently and Consistently. Paaatiently and consistently. Met deze woorden sprak meneer Goenka op je in tijdens het mediteren, met zijn zware, oude stem.

Vipassana is het verlossen van het lijden van het leven doordat je je diepste bewustzijn aanwakkert om onbewuste reacties op cravings en aversies te verminderen. 
Op dag 4 had ik ook een besef momentje. Er was een wat oudere vrouw die ik niet had gesproken op dag 0 maar ik durfde er op te wedden dat ze Nederlands was, groot en ietwat lomp, ze zat zo ontzettend schichtig om zich heen te kijken, ik vond het dol komisch, ze had wat weg van Erika terpstra. Opeens dacht ik shit, ik heb inmiddels ook iedere mede student geobserveerd en diens levensverhaal bij bedacht, ben ik niet net zo erg als die schichtige Erika terpstra die haar rust niet leek te vinden? Ik besloot de regels voor mezelf wat aan te scherpen en meer naar binnen te keren in plaats van ondanks de stilte zo met anderen bezig te zijn. 
Ook  pijn is iets tijdelijks, ook de pijn in mijn knieën, rug en kont. Braaf probeer ik de pijn niet als pijn te zien en probeer zo lang mogelijk in een houding te blijven zitten. Op de 5 ( of 6?) blijf ik tot m'n eigen verbazing gemakkelijk zitten, de groep meditaties van een uur zijn opeens peanuts. Dit gevoel van van blijheid, overwinning, en dus een zaadje voor een nieuwe cravings probeer ik direct weer te objectiveren. Ik vind het wel lastig. 
Op dag 10 krijgen we onze telefoons terug. Het leven zonder telefoon beviel me heel erg goed maar ik moest horen of alles thuis goed ging. Tijdens de 4de nacht had ik een vreselijke nachtmerrie waarin alles en iedereen dood ging of ziek werd. Ik denk dat het bij het hele proces van reinigen hoort. Maar toen ik papa en daarna mama aan de telefoon had voelde ik de volledige opluchting, alles was goed en ook ik zelf heb  het overleefd. Een golf van blijheid, opluchting en trotsheid. Een bijzonder moment om met iedereen te delen met wie ik de afgelopen dagen geen oogcontact heb gemaakt.

De course is voorbij, nu is het aan onze eigen discipline. Meneer Goenka weet dat er nog flink in te peperen. De stijgende lijn die ik heb ervaren de afgelopen dagen spreken dat ook niet tegen. Het mediteren en het observeren van alle sensaties na tien dagen is niet te vergelijken met de eerste dag. Mijn brein staat zo scherp afgesteld, ik heb het gevoel veel dichter bij mezelf te staan, simpel genoeg door super goed je eigen lichaam te voelen stukje voor stukje. Waar je eerst alleen grove jeuk en de pijn door het zitten voelt, voel ik na tien dagen hele subtiele prikkeltjes waarvoor je normaal gesproken geen aandacht hebt. Het is echt een oefening, iets wat je kunt leren en iets wat je weer kan verleren. Het zal wat discipline kosten maar ik hoop het mediteren wel echt vol te kunnen houden. Het is een hele waardevolle, interessante ervaring geweest. Om mijn reis hiermee te beginnen is een heel goed idee geweest, mijn Nederlandse leven is heeeeeeel ver weg. 

9 Reacties

  1. Wiert:
    14 april 2019
    Wat een mooie ervaring Wieke! Houdt het vast. Je kunt er nog veel aan hebben!
  2. Lyan:
    14 april 2019
    Mooi om te lezen wiek! Echt heel bijzonder
  3. Marjolein wiertsema:
    14 april 2019
    Heel bijzonder Wieke om zo in 10 dagen zo veel te ontdekken over lichaam en geest ! Heel knap dat je dit hebt ondergaan en ook heel goed dat je geklaagd hebt over je kamergenoot want dat zou gewoon teveel ongemak hebben gegeven om je te kunnen concentreren.
    Heb met veel genoegen jou verhaal gelezen liefs marjolein
  4. Marieke:
    15 april 2019
    Mooie inzichten en dat aan het begin van je reis :)
  5. Nadia:
    15 april 2019
    Wiek, wat bijzonder! Je hebt het ook echt heel leuk geschreven, leuk om te lezen. Ben benieuwd of je in het drukke leven in Nederland de mindset kunt vasthouden :-) Tot snel lieve wiek
  6. Myra franck:
    15 april 2019
    Mooi Wiek!!!!!👍
  7. Ernestine Franck:
    15 april 2019
    Iedereen zou eigenlijk moeten leren mediteren, als je jouw ervaringen leest. Je wordt er een ander mens van, een goede basis voor je verdere reis!
  8. Anke:
    16 april 2019
    Leuk geschreven Wiek! Kan me er helemaal niks bij voorstellen maar nu toch wel een beetje.. haha if that makes sense. Ik moest ook een paar keer lachen dus dan heb je me al. Ik wacht braaf op jouw volgende verhaal!
  9. Truus Morselt:
    17 april 2019
    Jou kan tijdens de verdere reis niet veel meer overkomen lijkt me!
    Alle pijntjes en ongemakken “weg-mediteren”, geweldig!!
    Nog een fijne tijd gewenst in Siri Lanka !

    Groetjes,
    Buurvrouw Truus uit Hengelo